Forward-Forward | Future | Hesaben Saklama (Book Entry) | ihale (Auction)

Forward-Forward: Sözlesmeye konu olan örnegin bir para piyasası isleminde vade, faiz ve miktar gibi
unsurlar üzerinde bugünden anlasılan, ancak ileri bir tarihte baslayacak ve daha ileri bir tarihte sona
erecek islemleri ifade eder. Bu kotasyon 3 ay sonra baslayacak 3 ay vadeli bir islemi (islem vadesi 6 ay)
ifade eder.
Future: %leri tarihli islemler anlamındadır. Belli bir kıymetin önceden belirlenmis bir fiyattan yine önceden
belirlenmis bir tarihte teslim edilmesini öngörür. Forward piyasalardan farkı, organize piyasalarda
standartlastırılmıs (bir kontratın miktarı, kontratların piyasaya çıkıs tarihleri, marjin adı altında bir
teminat sistemine sahip olunması gibi) kontratlar üzerinden islem görmesidir. Spekülatif amaçlı
yapıldıgında, teorik olarak sonsuz kar ve zarar ihtimali vardır.
H
Hesaben Saklama (Book Entry): Kıymetlerin elektronik ortamda hesaben saklanmasını ifade eder.
Örnegin T.C. Hazine ihalesinden alınan kıymetler, katılımcılar tarafından fiziki olarak talep edilebilecegi
gibi (bu kıymetler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından bastırılmaktadır) makbuz karsılıgı
elektronik ortamda katılımcıların hesabına da aktarılabilmektedir. Sahıslar da, makbuz karsılıgı
kıymetlerini hesaben saklatabilmektedirler. Fiziki olarak elde bulunan bir kıymetin, sonradan bir hesaba
yatırılması da kıymeti bu forma sokmaktadır.
I - %
%hale (Auction): %hale, ingilizce “auction” auctio kökünden gelmekte olup kelime anlamı artıs demektir.
Piyasa ekonomilerinde, çesitli mal ve finansal degerlerin kisi veya kurumlara tahsis yöntemlerinden
birisidir. Özellikle, ihaleye konu olacak malın sabit veya dogrudan belirlenebilir bir fiyatı yoksa ya da
malın satıcısı, malın piyasa fiyatı konusunda emin degilse ihale yöntemi ile satım tam rekabet kosulları
altında bu belirsizligi ortadan kaldırır. %hale yöntemlerine iliskin ilk sınıflandırma, 1961 yılında William
Vicrey tarafından yapılmıstır. %haleler farklı biçimlerde gerçeklestirilebilir. En yaygın olanı, fiyatların
büyükten küçüge dogru dizildigi, (satan açısından geliri maksimum, maliyetin minumum olması anlamına
gelmektedir), çoklu fiyat (“Dutch Auction” adını Hollanda'da çicek satıslarında kullanılmasından almıstır)
türü ihalelerdir. Bu ihalede her katılımcıyla kendi teklif ettigi fiyat üzerinden islem yapılmaktadır.
Fiyatların küçükten büyüge sıralandıgı ihaleler ise “English Auction” olarak adlandırılmaktadır. Diger bir
ihale yöntemi ise “tek fiyat” ihalesidir. Bu ihale türünde arzın ve talebin esitlendigi fiyat, ihaleyi kazanan
tüm katılımcılara uygulanmaktadır. Diger bir deyisle tüm islemler tek bir fiyat üzerinden
gerçeklestirilmektedir. %ki ihale türünün de birbirine göre avantaj ve dezavantajları söz konusudur. Tek
fiyat ihalesinde, bilgi toplamının maliyeti daha az olup daha fazla katılım saglanabilir. Çoklu fiyat
ihalesinde ise daha yogun bir rekabet söz konusu olup satıcı açısından daha düsük bir maliyet söz
konusu olabilir. Ancak, tüm bunlar piyasanın yapısına ve o günkü kosuluna baglıdır.